تلویزیون و ویژگیهای آن

قرن بیستم، قرن اختراع پدیدههای شگفت انگیز بشری است و بدون شک یکی از شگفت انگیزترین پدیدههای این عصر نوظهور، صنعت سینما و به دنبال آن تلویزیون است. در این قرن، پرده سینما به تصاویر جان بخشید و تلویزیون این تصاویر متحرک را به عمق جعبه » اجتماع و کانونهای خانوادگی انتقال داد. جاذبه و گیرایی تلویزیون آنچنان بود که لقبش دادند و با گذشت زمان این جعبه جادویی همه مرزها را پشت « اسرار آمیز و جادویی سر نهاد و سراسر جهان را تسخیر کرد؛ به گونهای که امروز در اقصی نقاط عالم کمتر جایی را میتوان یافت که مردم از چشم دوختن به صفحه شیشهای تلویزیون لذت نبرند و ساعاتی از زندگی خود را با دیدن برنامههای آن سپری نکنند.

نفوذ و جاذبه تلویزیون در دنیای کنونی، امری بدیهی است و نقش آن در آموزش، هدایت، جهت دهی و قالب سازی افکار عمومی جامعه انکار ناپذیر است؛ به همین دلیل به عنوان یکی از ابزارهای اصلی نفوذ در افکار عمومی مورد استفاده قرار گرفته و توسط دولتها یا بخش خصوصی در جهت اهداف مورد نظر به کار برده میشود. اختراع ماهوارههای مخابراتی نیز تأثیرگذاری تلویزیون را از مرزهای ملی عبور داده و به امری فرا ملّی و جهانی تبدیل کرده است. کشورهای قدرتمند با تکیه بر امکانات قوی ارتباطی و ماهوارهای در صددند تا سراسر جهان را به عرصه تاخت و تاز امواج تصویری خود تبدیل کرده و به طور یکجانبه و یکسویه افکار جهانیان را در جهت اهداف و امیال خود سوق دهند؛ بدین گونه این کشورها برآنند که از تلویزیون به عنوان جعبه جادویی برای یکسان سازی افکار عمومی جهانیان و تشکیل .( دهکده واحد جهانی بهره برداری نمایند. (بیریوکوف: 7:1372

در این میان، تلویزیون به عنوان وسیلهای برای شکل دادن به افکار عمومی، با زیر پوشش قرار دادن معضلات اجتماعی و مسائل مربوط به سیاستهای داخلی و خارجی، همچنین با عرضه برنامههای تفریحی و نمایشی، نقش خود را مینمایاند. بدون توجه به نوع برنامهای که از تلویزیون پخش میشود، بولتن های خبری ، موسیقی، مسابقات تلویزیونی ، نمایش یک مجموعه (سریال) و غیره- این وسیله ارتباطی، در هر حال ملزم به ارائه یک پیام ( ایدئولوژیک است. (همان: 113 در این شرایط، کشورهایی که به حفظ فرهنگ ملی خود میاندیشند، وظیفهای سخت، دشوار و مشکل در پیش رو دارند و برای مقابله با این توطئه، باید با تمام قوا و هوشیاری و استفاده بهینه از سرمایههای مادی و انسانی خود، دست به کار شده و به مصون سازی جامعه خویش در برابر این امواج بپردازند. لذا آگاه کردن جامعه به اهداف تبلیغاتی غرب، از طریق صدا و تصویر، گامی اساسی در جهت مصونیت بخشیدن جامعه و پاسداری از هویت ملی و ارزشهای ملی محسوب میشود.

با توجه به الگوی ارتباطی جی.مالتسکه، تعریف عملی تلویزیون عبارت از این است که:"تلویزیون به عنوان یک رسانه و از طریق عواملی چون میزان پوشش، تعداد گیرندهها، تنوع شبکهها و برنامهها، نیازهای مخاطبان، زمان برنامهها، مداومت ارتباط و میزان رضایت مخاطبان، میتواند اثرات بسیار بلند مدت و گاه آنی، اما مطلوب بر جامعه مخاطبش بگذارد." در ضمن تلویزیون رسانهای با ساختارهای سمعی و بصری پیچیده محسوب میشود که در آن، عناصر فنی "تصویر و صدا" میتوانند از تلفیق صدا و نور اثرات متمایزی را از جنبه محتوای برنامهای که ارائه میکنند، به ذهنیت مخاطبانشان منتقل سازند. تلویزیون دارای خصوصیاتی است که آن را از سایر رسانهها و روشهای اطلاعاتی متمایز میکند:

- 1 تلویزیون هم زمان، دو حس بینایی و شنوایی را متأثر میکند.

- 2 تلویزیون قادر است اخبار داغ را با سرعت نور به اطلاع بینندگان برساند.

-3 یک برنامه تلویزیونی برای رسیدن به نظر مخاطب خود، نیازی به واسطه ندارد.

- 4 تلویزیون قادر است هم زمان، تعداد کثیری بیننده را زیر پوشش قرار دهد.

- 5 تلویزیون به علت ارتباط مستقیم و موردی با بیننده و نشان دادن رویدادها به هنگام

وقوع، رسانهای غیر قابل رقابت است. همه این برتریها، نمایانگر این نکته است که تلویزیون نه تنها یک وسیله خبری و اطلاعاتی، بلکه رسانهای است که تمامی ویژگیهای سایر رسانهها را گرد آورده و آن ها را (201 -210 : دگرگون و تلفیق کرده است(آذری: 1378