ظهور اینترنت

اولین نطفه های شبکه اطلاع رسانی در سال 1957 توسط شوروی سابق، زمانی شکل گرفت که فضا پیمای اسپوتنیک را به فضا فرستاد. شوروی با این اقدام خود نشان داد که می تواند شبکه های ارتباطی آمریکا را توسط موشک های بالستیک ودوربرد خود از بین ببرد. دولت آمریکا در پاسخ به این اقدام, موسسه تحقیقاتی و پروژه های پیشرفته آرپا را تاسیس کرد.

هدف از تاسیس این موسسه، تحقیق برای ایجاد روشی بود که بتواند کامپیوترهای دولت آمریکا را به هم متصل کند. در سال 1969 این هدف تحقق یافت و چهار رایانه در کالیفرنیا و یوتا به هم متصل شدند. در فاصله دو دهه, از 1969 تا 1989 استفاده از اینترنت هنوز حالتی دولتی داشت. از سال 1989 به بعد, نظام جهانی اینترنت به پشتیبانی از پروتکل های موجود پرداخت و سرانجام معماری جهانی اینترنت با راه اندازی نظام ارتباطات آزاد، عملاً از تمامی پروتکل های موجود حمایت کرد ،(کاستلز, 1380 ،402-408،کیانی1380: 35-36 گزارش سازمان ملی جوانان،1381: 258-259)

بسیارى از اندیشمندان و صاحب نظران علوم اجتماعى، بر این باورند که ترکیب و همگرایى فناورى هاى نوین ارتباطى و تجدید ساختار نظام سرمایه دارى در دهه هاى اخیر سبب گشایش مرحله تازه اى در جوامع بشرى شده است؛ مرحل هاى که با اصطلاحاتى نظیر: جامعه فراصنعتى (دانیل بل) پست مدرنیزم ( ژان بودریار ) گستره همگانی ( هابرماس ) جامعه شبکه اى (مانوئل کاستلز) و جامعه اطلاعاتى توصیف و تبیین شده است. در شناسه این جامعه، مى توان پدیده هایى از جمله اقتصاد اطلاعاتى جهانى، هندسه متغیر شبکه اى، فرهنگ مجاز واقعى، توسعه حیرت انگیز فناوریهاى دیجیتال خدمات پیوسته، و نیز فشردگى زمان و مکان را برشمرد. ورود به جامعه اطلاعاتى، همچون مرحله گذر از جامعه کشاورزى به جامعه صنعتى، تمامى جنبه هاى حیات بشرى را تحت تأثیر قرار داده، عرصه هاى سیاسى، اجتماعى، اقتصادى وفرهنگى را با انبوهى از فرصتها و چالشهاى اساسى مواجه ساخته است و از این روست که مفهوم جامعه اطلاعاتى، امروزه، به سرچشمه اى از بحثها و گفتمانهاى فراوان تبدیل گردیده است. این مقاله ابتدا به بیان تعاریفی از جامعه اطلاعاتی و دیدگاه نظریه پردازان درباره این مفهوم پرداخته و سپس در بخش نتیجه گیری پیشنهادهایی برای استفاده بهتر از فرصتهای جامعه اطلاعاتی ارائه شده است.